Fretboard and Bridge

Fretboard

มาถึงขั้นตอนนี้ Ukulele Soprano Pineapple ตัวแรกเกือบจะเสร็จสมบูรณ์แล้วครับ คงอีกไม่กี่วันจะได้ชื่นชมฟังเสียง Ukulele ตัวแรกที่เราลงมือทำด้วยตนเอง ความรู้สึกลึกๆ ดีใจอย่างไรบอกไม่ถูกเหมือนกันครับ ไม่เคยคิดเลยว่าจะสามารถสร้างเครื่องดนตรีได้ด้วยตัวเอง  ^-^

การคำนวณ  สเกล (Scale) ของ เฟรตบอร์ด (Fretboard) ผมใช้ตามหนังสือของ Hana Lima "Ukulele Construction Manual" ระบุไว้แต่ละขนาด โดยวัดจาก Nut ถึง Saddle ดังนี้

Baritone = 20 1/8  นิ้ว 
Tenor     = 17       นิ้ว
Concert  = 15       นิ้ว
Soprano = 13 1/2  นิ้ว

วิธีคำนวณ ใช้ค่าคงที่  (Constant)  17.817 เป็นตัวหารค่าสเกล (Scale Lenght) ที่เรากำหนด Ukulele ที่ผมทำเป็น Soprano Size ผมกำหนดค่าสเกล = 13 1/2 นิ้ว หรือ 13.500 นิ้ว เอาค่าคงที่ 17.817 มาหาร จะได้ค่าระยะของเฟรตที่ 1 = 0.758 นิ้ว เอา 0.758 นิ้ว ไปลบ 13.500 นิ้ว ผลลัพท์ = 12.742 เอาค่าคงที่ 17.817 มาหาร จะได้ค่าระยะของเฟรตที่ 2 = 0.715 นิ้ว ทำอย่างนี้ไปจนถึงจำนวนเฟรตที่เราต้องการทำ เช่น Ukulele ตัวนี้ผมทำ 15 เฟรต ให้หารต่อเนื่องไป 15 ครั้ง  ได้ดังนี้ (วัดหน่วยเป็น "นิ้ว" นะครับ)

ระยะจาก Fret to Fret

Fret 1   =  0.758
Fret 2   =  0.715
Fret 3   =  0.675
Fret 4   =  0.637
Fret 5   =  0.601
Fret 6   =  0.568
Fret 7   =  0.536
Fret 8   =  0.506
Fret 9   =  0.477
Fret 10 =  0.451
Fret 11 =  0.425
Fret 12 =  0.401
Fret 13 =  0.379
Fret 14 =  0.358
Fret 15 =  0.338

ระยะจาก Nut to Fret  (ใช้วิธีวัดวิธีนี้จะทำให้ค่าแม่นยำมากกว่า ครับ)
 ใช้ค่าที่หารได้บวกรวมกันที่ละเฟรตไปจนถึงเฟรตที่ 15

Fret 1   =   0.758
Fret 2   =  1.473
Fret 3   =  2.148
Fret 4   =  2.785
Fret 5   =  3.386
Fret 6   =  3.954
Fret 7   =  4.490
Fret 8   =  4.996
Fret 9   =  5.473
Fret 10 =  5.923
Fret 11 =  6.349
Fret 12 =  6.750
Fret 13 =  7.129
Fret 14 =  7.486
Fret 15 =  7.824

เห็นตัวเลขจุดทศนิยม 3 ตำแหน่ง แล้ว เพื่อนๆ   คงสงสัยว่าจะวัดอย่างไรถึงจะได้ค่าที่ตรงละเอียดขนาดนั้น ไม่อยากครับ เพราะทุกวันนี้เค้ามี      เวอร์เนียคาลิเปอร์ แบบ ดิจิตอล (Digital Vernier Caliper) วัดออกมาเป็นตัวเลขทำให้อ่านค่าง่ายชัดเจน ครับ

Fret 15 = 7.824

วิธีวัดผมใช้ C Clamp จับยึด Vernier Caliper ไว้กับ Fretboard ให้แน่นและได้ฉาก หลังจากนั้นก็เลื่อน Vernier Caliper  วัดไปที่ละ Fret โดยใช้มีด Cutter กรีดขีดเส้นจะได้รอยเส้นเล็กๆ ไม่แนะนำให้ใช้ดินสอ เพราะปลายดินสอจะเป็นรอยขีดที่ใหญ่ ทำให้ขั้นตอนการเลื่อยร่อง Fret ไม่เที่ยงตรง ครับ

หลังจากทำการวัดระยะห่างของ Fret ครบทุก Fret ตามที่ต้องการแล้ว เริ่มทำการเลื่อยร่อง Fret กันต่อ ครับ ความกว้าและความลึกของร่องที่เราจะตอก Fret Wire ลงไปต้องดูตามขนาด Fret Wire ที่ระบุไว้  ตามรูประบุไว้ว่าใช้สำหรับ Mandolins, Ukulele และอื่นๆ

เลื่อยที่ใช้เลื่อนร่อง Fret Wire ผมซื้อจาก eBay.com ราคารวมค่าส่งแล้ว 1,900 บาท กว่าบาท ถือว่าแพงเอาเรื่องเหมือนกัน

วิธีเลื่อยไม่มีอะไรยาก ผมทำบล็อกไม้สำหรับยึด Fretboard ให้แน่นและนิ่ง หลังจากนั้นทำการเลื่อยตามปกติ ด้านขวาของใบเลื่อยจะมีพลาสติกหนาประมาณ 1/8 นิ้ว เป็นตัวกำหนดความลึกของรอยเลื่อยตามที่เราตั้งไว้อยู่แล้ว ซึ่งสามารถปรับความลึกได้ ครับ

เลื่อยเสร็จแล้วครับ ความยาวของ Fretboard ที่จะใช้ ยาวถึงไม้บรรทัดที่วางไว้นะครับ

ภาพอีกมุม ครับ

ตอก Fret Wire เสร็จแล้ว และติดเข้ากับคอ เรียบร้อยแล้ว ครับ ตอก Fret Wire เสร็จแล้วครับ

อูคูเลเล่ ตัวน้อยวางบนคอมพิวเตอร์

Bridge

ทำจากไม้มะค่า ขนาดกว้าง 20 มิลลิเมตร ยาว 67 มิลลิเมตร หนา 7 มิลลิเมตร เซาะร่องใส่ Saddle กว้าง 3.175 มิลลิเมตร (1/8 นิ้ว) ส่วนใหญ่เค้าจะเซาะใส่ Saddle กว้าง 2 มิลลิเมตร แต่ผมไม่มีดอกเร้าเตอร์ (Router) ขนาด 2 มิลลิเมตร ครับ ส่วนรูปแบบของ Bridge ผมลบเหลี่ยม ลบมุม เล็กๆ น้อย พอดูไม่ให้จืดเกินไป รูสำหรับใส่สายใช้ดอกสว่าน ขนาด 1.2 มิลลิเมตร เจาะทะลุจาก Bridge ลงไปทะลุไม้หน้า (Soundboard) เวลาใส่สายต้องร้อยสายเข้าไปในตัวอูคูเลเล่ (Ukulele) เพราะคิดว่าน่าจะดูเรียบร้อยสะอาดตาดีครับ ถ้าใครชอบเปลี่ยนบ่อยๆ วิธีนี้จะไม่สะดวกนะครับ

ยืนได้ด้วย * - *